Caroline Wiersma en Hilde Krayczyrski:
‘Gezondheidswinst, daar doen we het voor’

Caroline Wiersma en Hilde Krayczyrski zijn eensgezind. Om overgewicht tegen te gaan, is de verandering van het gedrag en de leefstijl die de Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK) bewerkstelligt bij haar patiënten, net zo belangrijk als de operaties die zij uitvoert. Samen met een aantal collega’s maken Caroline en Hilde deel uit van het medisch team van de vestiging in Den Haag.

De Nederlandse Obesitas Kliniek heeft maar liefst negen vestigingen: in Amsterdam, Arnhem, Beverwijk, Heerlen, Hoogeveen, Nieuwegein, Terneuzen, Venlo en – last but not least – de vestiging aan de Bordewijklaan in Den Haag. Negen jaar geleden kwam Caroline Wiersma (rechts op de foto) als bariatrisch verpleegkundige bij deze vesting van de NOK in dienst na een carrière van meer dan 25 jaar in het ziekenhuis. Samen met arts Hilde Krayczyrski (links op de foto) legt zij met veel enthousiasme uit wat de kliniek precies betekent voor mensen met ernstig overgewicht. Caroline: “De Nederlandse Obesitas Kliniek is met zo’n 500 medewerkers niet alleen de grootste, maar tegelijkertijd ook de enige zelfstandige kliniek in Nederland. De locatie in Den Haag is in 2009 als een van de eerste vestigingen opgericht. Met de behandeling van maar liefst 1200 patiënten per jaar is zij op dit moment de grootste binnen de NOK. En we groeien nog steeds. Ons werkgebied beslaat het grootste deel van Zuid-Holland, waaronder Rotterdam, Den Haag, Zoetermeer en Gouda en omstreken ”.
 
Verwijzing
“Patiënten met obesitas komen hier altijd binnen met een verwijzing van een huisarts of een specialist,” geeft Caroline aan. “Na een positieve screening gaan zij een bij ons een traject in met intensieve begeleiding door onze artsen, psychologen, diëtisten en bewegingsdeskundigen. Dit traject bestaat uit een voortraject, de operatie, een natraject en een follow-up. Het voortraject duurt zes weken. Eén dagdeel per week komen de patiënten naar de kliniek om zich met zo’n tien lotgenoten voor te bereiden op de operatie, maar vooral om te werken aan een gezondere leefstijl”.

Operatieperiode, natraject en ‘follow-up’
“Na het voortraject volgt de operatieperiode,” vervolgt Caroline haar uitleg. “Voor deze operaties maken de vestigingen van de Nederlandse Obesitas Kliniek gebruik van operatiekamers bij ziekenhuizen in hun directe omgeving. Zo maakt de kliniek in Den Haag gebruik van het Groene Hart Ziekenhuis en HMC Antoniushove. “Wij beschikken daarbij over een eigen operatieteam met chirurgen en assistenten. Nadat de patiënten thuis in zo’n drie weken zijn hersteld van de ingreep volgt het natraject. Een jaar lang komen de patiënten zeventien keer naar de kliniek voor medische controles en om in groepsverband en met lotgenoten verder te werken aan een gezonde leefstijl. Tot slot volgt een zogenoemde ‘follow-up’. Vijf jaar lang blijven we de patiënten volgen in hun medische ontwikkeling, waarbij ze één keer per jaar naar de kliniek komen. Uiteraard kijken we daarbij ook of patiënten op gewicht blijven”.

Gedragsverandering
In de uitleg over het behandeltraject valt regelmatig het woord ‘leefstijl’. Hilde: “De gedragscomponent is nog belangrijker dan de operatie zelf. Als patiënten hun leefstijl niet veranderen, heeft een operatie vaak weinig zin. Patiënten zullen dan teleurgesteld zijn over de gewichtsafname en zullen mogelijk ook weer aankomen. Met behulp van psychologen, diëtisten, bewegingsdeskundigen en artsen willen we een gedragsverandering bewerkstelligen, waardoor patiënten gezonder en minder gaan eten en meer gaan bewegen. Dat begint heel eenvoudig met de vraag: wat is gezond en wat juist niet. Patiënten hebben vaak geen flauw idee, waarbij ingesleten gewoonten en fabels vaak heel hardnekkig zijn. Je kent de valkuilen zelf ook wel. Veel mensen zijn opgevoed met het idee om altijd je bord leeg te eten. Maar wat is belangrijker? Zuinigheid of je eigen lichaam? Je moet eten om te voeden, niet om te vullen. En jus d’orange is veel minder gezond dan we denken. Er zit namelijk een hele stapel suikerklontjes in. En er zijn legio mensen die geen koolhydraten eten, maar vervolgens wel chocoladepasta op hun cracker smeren”.

Je moet niet eten om te vullen, maar om te voeden

Intrinsieke motivatie
“Patiënten komen naar de kliniek met de wil om af te vallen, maar willen er zelf niet altijd veel voor doen. We willen dat veranderen,” zegt Hilde. “Ze moeten zelf aan de bak. Het gaat om de intrinsieke motivatie. Wij helpen daarbij, want er is geen knop voor ‘ander gedrag’. Stel dat je jaar in jaar uit elke dag van Gouda naar Den Haag rijdt over de rijksweg. Op een gegeven moment is het heel moeilijk om eens een keer een andere weg te nemen. Je hoort patiënten dan ook vaak zeggen: ‘Maar ik deed het nooit op die manier’. ‘Nee’, zeggen wij dan, ‘dat is nu juist het probleem’.”

Caroline vult aan: “De operatie is bedoeld om mensen daarbij een steuntje in de rug te geven, om ze over de drempel te helpen. Vergelijk het met fietsen. Uiteindelijk moeten ze zelf fietsen, maar het scheelt enorm als je ze daarbij een windje in de rug kunt geven”.

Kleine stapjes
Ten opzichte van de operatie zijn de begeleidingstrajecten ervoor en erna vrij lang. “Gedragsverandering gaat in hele kleine stapjes,” legt Hilde uit. “Mensen aan te zetten tot meer bewegen is heel lastig. ‘Dan moet ik zeker naar de sportschool?’, horen we ook vaak. Zware oefeningen en veel zweten, is daarbij het idee. Maar mensen kunnen ook elke dag een korte wandeling maken. Het is nooit alles of niets. Er zijn inderdaad patiënten die uiteindelijk meedoen aan een marathon of aan een mud master, maar andere patiënten zijn blij als ze weer van de bank naar de keuken kunnen lopen”.

Het scheelt enorm als je mensen een duwtje in de rug kunt geven

Lift 
“Een mooie voorbeeld van hoe het werkt bij mensen, is de lift in onze kliniek. Soms stappen er patiënten uit de lift die zich dan onmiddellijk beginnen te verontschuldigen. Ze komen toevallig net uit de sportschool, of zo. We proberen mensen te prikkelen, maar het veranderen van gedrag bij mensen valt niet mee. Zelf moet ik me ook nog altijd dagelijks dwingen om in plaats van de lift de wenteltrap te nemen naar de tweede verdieping,” lacht Caroline.

Slagingspercentage
Hoewel het bewerkstelligen van gedragsverandering zeker niet gemakkelijk is, schat Caroline het slagingspercentage van een behandeling bij de NOK op meer dan negentig procent. “Het gaat er uiteindelijk niet om dat vrouwen als een Doutzen Kroes de kliniek verlaten. In het voortraject doen we veel aan verwachtingsmanagement. We hebben hier een chirurg van over de twee meter. Hij zal nooit 1,80 meter worden. Zo ook met onze patiënten. Zestig procent van de mensen die hier komt, was al zwaar bij de geboorte. Het gaat erom dat onze patiënten gezondheidswinst boeken. Daar doen we het voor. Dat is ook de reden dat de zorgverzekeraars de behandelingen bij ons vergoeden, al kun je hier ook als particulier terecht voor medicamenteuze behandeling inclusief een leefstijltraject of het plaatsen van een maagballon. Daar hangt wel een prijskaartje aan, maar wie op jonge leeftijd zijn Body Mass Index (BMI) laat zakken van 45 naar 40, ziet zijn levensverwachting stijgen met maar liefst zestien jaar. Overgewicht leidt nu eenmaal tot slaapproblemen, gewrichtsklachten, suikerziekte, hoge bloeddruk of een hoog cholesterol”.

Het woord ‘bevrijding’ valt regelmatig

Trauma’s
Los van het feit dat met een behandeling bij de Nederlandse Obesitas Kliniek gezondheidswinst wordt geboekt, hebben patiënten ook om andere redenen vrijwel nooit spijt van een behandeling. Hilde: “Veel patiënten voelen zich veel fitter, de kwaliteit van leven is enorm toegenomen. Een woord als ‘bevrijding’ valt regelmatig. Pas na de behandeling beseffen mensen, wat overgewicht met ze deed. Overgewicht werkt heel stigmatiserend. Mensen met obesitas worden vaak op jonge leeftijd gepest en worden later met de nek aangekeken. Ze hebben daardoor een trauma opgelopen. Je ziet dat deze mensen zich klein maken in hun ziel en zichzelf wegcijferen om de aandacht van hun overgewicht af te leiden. We hebben niet voor niets ook psychologen in ons medisch team opgenomen”.

Holistisch mensbeeld
Hoewel Caroline al lange tijd bij de NOK werkt, gaat zij nog elke dag met veel plezier naar haar werk. “Obesitas is zo veelomvattend. Ik ben ooit opgeleid vanuit het ‘holistisch mensbeeld’. Als je iets ‘holistisch’ moet benaderen, dan is het wel obesitas. Er zitten zoveel aspecten aan. Ik leer nog elke dag. Er wordt heel veel onderzoek gedaan op ons vakgebied, waardoor het specialisme zich continu ontwikkelt. Ook dat maakt het boeiend.”
Hilde valt haar onmiddellijk bij. “De veelzijdigheid is enorm. En als arts kun je mensen concreet helpen, met een hoog slagingspercentage. Vaak kun je met een kleine opmerking in het behandeltraject al heel veel bereiken. De patiëntenpopulatie is bovendien heel divers. Het is gewoon ontzettend leuk om patiënten met overgewicht net even dat duwtje in de rug te geven…”

Voor meer informatie over de Nederlandse Obesitas Kliniek klik hier.
Met vragen kan men ook contact opnemen met een van de vestigingen of via 088 - 883 24 44

Nederlandse Obesitas Kliniek West 
Bordewijklaan 5
2591 XR  Den Haag